Zelfs Beyoncé moet af en toe de Beyoncé in zich oproepen.
Lemonade
Beyoncé
10
Lemonade, het zeer succesvolle zesde album van Beyoncé, heeft een enorme emotionele en culturele lading. Om die lading beter te begrijpen helpt het om het einde van ‘Freedom’ te bestuderen. Het is een meeslepend en strijdlustig nummer met een bijdrage van Kendrick Lamar. Belangrijker nog is dat er een nummer in wordt verwerkt dat werd gezongen door mensen die in de gevangenis belandden vanwege betrokkenheid bij de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging. Er is een sample van een oudere vrouw, die zegt: “I had my ups and downs, but I always find the inner strength to pull myself up. I was served lemons, but I made lemonade.” (“Ik had mijn ups en downs, maar ik vond altijd de innerlijke kracht om er bovenop te komen. Het leven gaf me citroenen en ik maakte er limonade van.”)
De speech, gegeven door de oma van Beyoncés partner JAY-Z (Hattie White) toen ze haar 90e verjaardag vierde in 2015, was naar verluidt de inspiratiebron achter het concept van dit radicale project. Naast een album bevat het ook een film en een tekst van de Somalisch-Britse dichter Warsan Shire. Zowel het album als de visuele pendant sluit nauw aan bij Beyoncés identiteit en thematiek (feminisme, de zwarte gemeenschap, relaties). Samen vormen ze het meest uitgesproken en onthullende werk uit haar carrière tot dan toe.
Door de details wordt het album zo herkenbaar en worden de nummers zo indringend. Het project is furieus, strijdlustig, gepijnigd, kwetsbaar, experimenteel, gespierd, triomfantelijk, grappig en dapper. Het is een levendig persoonlijk statement, dat ze zonder aankondiging uitbracht, in een periode waarin ze kampte met publieke opinie en persoonlijke leed. Het werk is ook ongekend stoer. Zo vecht ze op ‘Freedom’ tegen haar tranen, terwijl ze zingt: “I’ma keep running ’cause a winner don’t quit on themselves.” Het is alsof zelfs Beyoncé af en toe haar innerlijke Beyoncé moet oproepen. Op alle vlakken blinkt het album uit: tekstueel, vocaal, instrumentaal en persoonlijk. Voordat het album verscheen was ze al een levende legende, maar voortaan ging Queen B door het leven als een soort levensechte superheld.
Elke moment van Lemonade verdient uitgebreide studie en verering, van ‘Sorry’ waarin ze zichzelf straft, tot het politieke ‘Formation’ en de creatieve toevoegingen van samenwerkingspartners als James Blake en Karen O. Maar het nummer met de grootste muzikale ambitie is wellicht ‘Don’t Hurt Yourself’, een rockduet met Jack White waarin een sample van Led Zeppelin zit. “This is your final warning”, zingt ze op een moment dat aanvoelt als de stilte voor de storm. “If you try this shit again/You gon’ lose your wife.” Als steunbetuiging geeft White een wijs advies: “Love God herself.”